fbpx

อันตรายจากฝุ่น PM2.5 ที่ทุกคนควรรู้และป้องกันสุขภาพตัวเอง

 

กรุงเทพฯ ที่เต็มไปด้วยฝุ่นละอองจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพ

 

ในช่วงฤดูหนาวของทุกปี เป็นช่วงเวลาที่ประเทศไทยมักเผชิญกับปริมาณฝุ่นละอองที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะตามเขตเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพฯ และพื้นที่ภาคเหนือ ทำให้เกิดปัญหาฝุ่นละอองที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายตามมา  

 

รู้จักฝุ่น PM 2.5 คืออะไร ?

ฝุ่น PM2.5 หรือ Particulate Matter ขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน เป็นฝุ่นที่มีขนาดเล็กประมาณ 1 ใน 25 ของเส้นผ่าศูนย์กลางของเส้นผม จึงไม่สามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่า โดยส่วนใหญ่เกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ การก่อสร้าง การเผาขยะ การเผาป่า สามารถลอยอยู่ในอากาศได้นานและแพร่กระจายได้ไกลมากกว่า 1,000 กิโลเมตร 

และด้วยความที่ฝุ่น PM2.5 มีขนาดเล็กมาก ๆ จึงสามารถเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจของคน ลอดผ่านขนจมูก เข้าไปถึงปอดและถุงลมปอด สู่กระแสเลือด ทำให้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งในระยะสั้นและระยะยาว

ต้นกำเนิดฝุ่น PM2.5 ในไทย

ปัญหามลพิษในอากาศและฝุ่น PM2.5 เป็นหนึ่งในปัญหาเรื้อรังที่พบทุกปี โดยมีสาเหตุหลักที่สำคัญดังต่อไปนี้

  • กิจกรรมจากการใช้ชีวิตประจำวัน อย่างการจราจร โรงงานอุตสาหกรรม โรงไฟฟ้า การเผาขยะ การเผาในภาคเกษตรกรรม 
  • ปัจจัยธรรมชาติและสภาพอากาศ อากาศแห้งและลมสงบในช่วงฤดูหนาว และความกดอากาศสูง ทำให้อยู่ในสภาพอากาศปิด ไม่สามารถลอยสูงขึ้นไป ทำให้ฝุ่นสะสมในระดับพื้นดินมากเกินไป
  • หมอกควันไฟป่าและหมอกควันข้ามพรมแดน เป็นฝุ่นที่เดินทางมาจากประเทศเพื่อนบ้าน 

 

อันตรายจากฝุ่น PM 2.5

แม้ว่าเราจะไม่สามารถมองเห็นฝุ่น PM2.5 ด้วยตาเปล่า แต่อันตรายของฝุ่น PM2.5 ก็เป็นที่ประจักษ์กันในวงกว้าง ทั้งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะสั้นและในระยะยาว ดังต่อไปนี้ 

ผลกระทบต่อสุขภาพในระยะสั้น

  • ทำให้ระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ จาม มีเสมหะ หายใจลำบาก แน่นหน้าอก
  • โรคภูมิแพ้และหืดกำเริบ 
  • ระบบภูมิคุ้มกันลดลง 
  • ทำให้มีบุตรยาก และส่งผลต่อพัฒนาการของเด็ก 

ผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาว

  • โรคถุงลมโป่งพอง และโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง 
  • โรคหัวใจและหลอดเลือด อาจทำให้เกิดอาการหัวใจวายเฉียบพลัน หัวใจขาดเลือด หรือความดันโลหิตสูง 
  • โรคหลอดเลือดสมองตีบหรือแตก
  • โรคเยื่อบุตาอักเสบ
  • โรคผิวหนัง เช่น ผิวหนังอักเสบ จุดด่างดำ มีริ้วรอยก่อนวัย

 

ผู้หญิงใส่หน้ากากเพื่อป้องกันผลกระทบจากฝุ่น PM2.5

 

การดูแลตัวเองจากฝุ่น PM2.5 อย่างมีประสิทธิภาพ

เพื่อลดผลกระทบจากฝุ่นละออง PM2.5 เราควรเพิ่มความระมัดระวัง และปรับพฤติกรรม เพื่อดูแลตัวเองดังต่อไปนี้ 

1. ติดตามคุณภาพอากาศในพื้นที่หรือจุดที่ใกล้เคียงอยู่อาศัย

แนะนำให้ติดตามคุณภาพอากาศผ่านแอปพลิเคชันหรือเว็บไซต์ที่แสดงค่าฝุ่นในพื้นที่ที่เราอาศัยอยู่ ตัวอย่างเช่น Air4Thai, IQAir หากพบว่าค่าฝุ่นอยู่ในเกณฑ์ที่เป็นอันตรายและส่งผลกระทบต่อสุขภาพให้หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมกลางแจ้ง 

2. สวมหน้ากากอนามัยที่สามารถป้องกันฝุ่น PM2.5 ได้

ในช่วงที่มีฝุ่นละอองในระดับที่อันตราย แนะนำให้ใส่หน้ากากอนามัยที่สามารถป้องกันฝุ่น PM2.5 อย่าง N95 เพื่อความปลอดภัย โดยสวมใส่ให้แนบชิดกับใบหน้า เพื่อไม่ให้ฝุ่นเล็ดลอดเข้ามาได้ 

3. สวมแว่นตาเพื่อป้องกันฝุ่น

นอกจากการสวมใส่หน้ากากอนามัยแล้ว เราควรจะสวมใส่แว่นตาเพื่อลดอาการระคายเคืองจากฝุ่นละออง 

4. งดกิจกรรมกลางแจ้ง

ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกายหรือวิ่งในสวน ซึ่งอาจทำให้เราได้รับฝุ่นในปริมาณที่มากกว่าปกติ 

5. ดูแลบ้านให้ปราศจากฝุ่น

ในช่วงที่ฝุ่นมากกว่าปกติ ควรปิดประตูหน้าต่างให้เรียบร้อย และทำความสะอาดบ้านให้ปราศจากฝุ่นอยู่เสมอ นอกจากนี้ควรใช้เครื่องฟอกอากาศที่มีขนาดเหมาะสมกับพื้นที่

6. ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ

เป็นการป้องกันอาการเจ็บคอ หรือคัดจมูก ซึ่งการล้างจมูกด้วยน้ำเกลือเป็นประจำจะช่วยล้างสิ่งสกปรก เชื้อโรค และของเสียต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดอาการอักเสบออกไป อย่างไรก็ตาม ควรใช้น้ำเกลือที่เปิดใช้ใหม่เพื่อให้ปราศจากเชื้อต่าง ๆ และลดการเกิดอาการระคายเคือง 

7. เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

กินอาหารที่มีประโยชน์ อุดมด้วยอนุมูลอิสระ อย่างเช่น ปลา ไข่แดง ชีส เต้าหู้ ผักใบเขียว ส้ม ฝรั่ง มะละกอ ผักโขม ขิง กระเทียม และนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ 

8. ตรวจสุขภาพประจำปีเป็นประจำ

สำหรับผู้ที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยง ควรตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเจ็บป่วยรุนแรง และหากมีอาการผิดปกติอย่านิ่งนอนใจ ให้รีบพบแพทย์เพื่อตรวจอย่างละเอียด

 

กลุ่มเสี่ยงที่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ

  ในช่วงที่มีฝุ่นหนาแน่น กลุ่มคนที่ควรดูแลสุขภาพเป็นพิเศษมีดังต่อไปนี้ 

  • ผู้สูงอายุ ระบบภูมิคุ้มกันลดลง มีโอกาสเกิดโรคแทรกซ้อนได้ง่าย
  • เด็กเล็ก ระบบทางเดินหายใจยังไม่สมบูรณ์
  • ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น หอบหืด ภูมิแพ้ หรือโรคหัวใจ
  • ผู้ที่ทำงานกลางแจ้ง หรืออยู่ในพื้นที่เสี่ยงเป็นเวลานาน

 

ดูแลสุขภาพเชิงป้องกันที่ Bonefit Clinic

เพราะการใช้ชีวิตในเมืองเต็มไปด้วยมลพิษ การดูแลตัวเองให้มีสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์เป็นเรื่องที่ควรให้ความสำคัญอย่างยิ่ง สำหรับผู้ที่ต้องการดูแลสุขภาพเชิงป้องกัน การล้างสารพิษในตับ พร้อมเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และตรวจสุขภาพ สามารถมาได้ที่ Bonefit เราเป็นศูนย์ดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ด้วยเวชศาสตร์ชะลอวัย มี 2 สาขาในกรุงเทพฯ ได้แก่ สาขาศรีนครินทร์ และสาขาราชพฤกษ์ สามารถติดต่อนัดหมายแพทย์ได้เลยที่ โทร. 092-629-7964

 

ข้อมูลอ้างอิง

Health and Environmental Effects of Particulate Matter (PM). สืบค้นเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.epa.gov/pm-pollution/health-and-environmental-effects-particulate-matter-pm